Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης ο εκ Τραπεζούντος.

Γεννήθηκε γύρω στο 930 μ.Χ. στην Τραπεζούντα. Οι γονείς του πέθαναν πολύ
νωρίς, ο πατέρας του πριν γεννηθεί, ενώ η μητέρα του λίγο καιρό μετά
την γέννηση του, αφού προηγουμένως του έδωσε το όνομα Αβράμιος. Το
πεντάρφανο μωρό μεγάλωσε μια μοναχή, φίλη της μητέρας του, η οποία όμως
και αυτή πέθανε όταν ο Αβράμιος έγινε επτά ετών. Κοντά σε αυτή ο Άγιος
γνώρισε και αγάπησε το Χριστιανισμό και το μοναχισμό.

Έμαθε τα πρώτα γράμματα στην Τραπεζούντα και κατόπιν συνέχισε στην
Κωνσταντινούπολη. Εκεί έμεινε στο σπίτι μιας ξαδέλφης του, η οποία ήταν
παντρεμένη με έναν αξιωματικό που ονομαζόταν Ζεφινεζέρ. Στην
Κωνσταντινούπολη φοίτησε στη σχολή του Αθανάσιου, ο οποίος θεωρούνταν
σοφός δάσκαλος. Στη σχολή αυτή δίδαξε κατόπιν και ο ίδιος και απέκτησε
μεγάλη φήμη.

Αργότερα γνώρισε τον Όσιο Μιχαήλ τον Μαλεΐνο, ο οποίος ήταν Ηγούμενος
στη Μονή Κυμινά στη Βιθυνία της Μικράς Ασίας. Μαζί με αυτόν, γνώρισε και
τον ανιψιό του, Νικηφόρο Φωκά, ο οποίος μετά από μερικά χρόνια έγινε
Αυτοκράτορας. Ο Αβράμιος ακολούθησε τον Όσιο Μιχαήλ στη Μονή Κυμινά,
όπου εκάρη μοναχός και πήρε το όνομα Αθανάσιος. Μετά από τέσσερα χρόνια
αποσύρθηκε στην έρημο, όπου ασκήτεψε, μέχρι τη στιγμή που ο Όσιος Μιχαήλ
τον όρισε πνευματικό πατέρα του Νικηφόρου Φωκά. Αυτό μεγάλωσε τη φήμη
του, πράγμα το οποίο ο ίδιος δεν ήθελε.

Για να μην επαινείται από τους ανθρώπους, πήρε ευλογία και ανεχώρησε για
το Άγιον Όρος και πήγε στο μοναστήρι του Ζυγού στον Άθω, όπου
παρουσιάστηκε με το όνομα Βαρνάβας, επιζητώντας την αφάνεια. Εκεί
υποτάχθηκε σε Γέροντα, βίωσε την τέλεια υπακοή και έφθασε στην άκρα
ταπείνωση. Η ταυτότητα του όμως έγινε γνωστή και ο Νικηφόρος Φωκάς
ζήτησε να τον δει και εκδήλωσε την επιθυμία του να γίνει μοναχός. Του
ζήτησε μάλιστα να κτίσει μια εκκλησία και ένα ησυχαστήριο στον Άθω. Μετά
από θεϊκή αποκάλυψη, πήγε στα ενδότερα του Αγίου Όρους και έκτισε την
ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας με την βοήθεια του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά.
Συγκέντρωσε γύρω του πολλούς μαθητές τους οποίους μύησε στην Ορθόδοξη
Παράδοση και ζωή και οι οποίοι συνέχισαν το έργο του, το οποίο ανθεί και
καρποφορεί μέχρι σήμερα.

Έτσι ο Αθανάσιος έκτισε το 963 μ.Χ. τη Μονή Μεγίστης Λαύρας στην άκρη
του Άθω. Το έτος αυτό θεωρείται και το έτος έναρξης του μοναχικού βίου
στο λεγόμενο πλέον «Άγιον Όρος». Γύρω από το καθολικό της μονής
κτίστηκαν κελιά, μαγειρείο, τράπεζα, νοσοκομεία, ξενώνες, υδραγωγείο,
μύλος. Πολλοί μοναχοί ήρθαν να ζήσουν στη Μονή υπό την καθοδήγηση του
Αγίου Αθανασίου, ο οποίος εφάρμοσε καινοτομίες στο μοναστικό βίο του
Αγίου Όρους. Οι μοναχοί άρχισαν να καλλιεργούν την γη και να συνδυάζουν
την προσευχή με την εργασία και τη δημιουργία, ενώ ως τότε ζούσαν
περισσότερο ασκητικό, αναχωρητικό βίο.

Στη Μονή αυτή έμεινε ο Άγιος Αθανάσιος για σαράντα χρόνια. Το τέλος του
ήταν μαρτυρικό, ως επισφράγισμα, θα έλεγε κανείς, του βίου και της
πολιτείας του, επειδή με τον τρόπο με τον οποίο έζησε και επολιτεύθη
υπήρξε αληθής μάρτυρας και ομολογητής Ιησού Χριστού. Μαζί με έξι μαθητές
του ανέβηκε στον θόλο του ιερού Βήματος του Ναού για να τον κλείσει και
να τον τελειώσει, αλλά ο θόλος κατέρρευσε και καταπλάκωσε τον ίδιο και
τους μαθητές του. Ο ιερός υμνογράφος δεν παραλείπει να αναφερθεί στο
γεγονός αυτό και να τιμήσει μαζί με τον Όσιο και τους έξι μαθητές του:
“Αθανασίω και μαθητών εξάδι, ναοί λύονται σωμάτων ναού λύσει”. Και
ειδικά για τον όσιο Αθανάσιο γράφει: “Μέγας μεν Αντώνιος αρχή Πατέρων,
θείος δ’ Αθανάσιος ένθεον τέλος. Κάν Αθανάσιος ύστερος χρόνοις, αλλ’
υπερέσχε και παλαιούς τοις πόνοις”. Δηλαδή, ο Μ. Αντώνιος υπήρξε η αρχή
των ασκητών Πατέρων και ο άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης το επισφράγισμα και
το τέλος. Μπορεί να έζησε σε νεώτερους χρόνους, αλλά ξεπέρασε πολλούς
από τους παλαιότερους οσίους, στην άσκηση και τους κόπους. Η μνήμη του
τιμάται στις 5 Ιουλίου.