Διογένης, 412-323 π.Χ. Κυνικός φιλόσοφος

Διογένης
ο «Κυνικός» γεννήθηκε στη Σινώπη του Πόντου αλλά πολύ νέος ήρθε στην
Αθήνα και έγινε μαθητής του Αντισθένη. Λέγεται ότι οι Σινωπείς
τον εξόρισαν γιατί παραχάραξε το τοπικό νόμισμα. Ο θρύλος λέει ότι
πέθανε το 323 π.Χ στην Κόρινθο την ημέρα που ο Μ.Αλέξανδρος πέθανε στη
Βαβυλώνα. Ένας άλλος θρύλος αναφέρει ότι ο Σωκράτης πέθανε την ημέρα της
γέννησης του Διογένη. Θεωρείται ο κυριότερος εκπρόσωπος της Κυνικής
Φιλοσοφίας. Χρησιμοποιούσε τον αστεϊσμό και το λογοπαίγνιο ως μέσο για
τα διδάγματά του. Πίστευε πως η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκετε στη φυσική
ζωή και πως μόνο με την αυτάρκεια, την λιτότητα, την αυτογνωσία και την
άσκηση μπορεί κανείς να την εξασφαλίσει. Η κυνική φιλοσοφία λέγεται έτσι γιατί
οι κυνικοί είχαν ως έμβλημά τους το σκύλο. Πρέσβευαν την απόλυτη
αμφισβήτηση των πάντων, απέρριπταν κάθε εξουσία και ζητούσαν την απόλυτη
ελευθερία του ανθρώπου. Η παράδοση λέει ότι είχε μόνιμη
κατοικία του ένα πυθάρι και γυρνούσε στους δρόμους , όλη μέρα, με ένα
φανάρι. Όταν τον ρωτούσαν τί το χρειάζεται το φανάρι την ημέρα, αυτός
απαντούσε
“Ψάχνω να βρώ τίμιους ανθρώπους”.
Ο ήλιους εις τους αποπάτους, αλλ 'ου μειώνεται.
Λυχνίας σβησθείσης, πάσα γυνή ομοία. (ή
"πάσα γυνή Λαΐς", σσ: είναι καλύτερα πάντως να μη σβήνεις τη λυχνία...)
Ανθρώπων άρχειν.(λογοπαίγνιο, απαντώντας στην ερώτηση με τι
ασχολείται)
Καγώ, φησίν,
Διογένης ο κύων.(αυτοσυστηνόμενος στον Μ.Αλέξανδρο)
Αποσκότησων με!("βγάλε με από το σκοτάδι", με διττή έννοια - η
απάντησή του προς το Μ. Αλέξανδρο)
Αθλίας, παρ αθλίου, δι' Αθλίου προς άθλιο.μτφρ:Ο άθλιος στέλνει άθλια
επιστολή με τον Αθλία (το όνομα του απεσταλμένου του Μ.Αλέξανδρου)
προς
ένα άθλιο Διότι τηλικούτος
ών, κιθαρωδεί και ου ληστεύει! (εξηγώντας γιατί χειροκροτεί κάποιον θηριώδη τύπο που
έπαιζε -οικτρά- λύρα)
Άνθρωπον
ζητώ!(σσ: κουβαλώντας το φανάρι)